Subrahmanyan Chandrasekhar (19 Ekim 1910, Lahor - 21 Ağustos 1995)1, Hint asıllı Amerikalı astrofizikçi. A. Fowler ile birlikte 1983'te kara deliklerin yüksek kütleli yıldızların evrimlerinin son aşamalarından biri olduğunu matematiksel teori haline getirdiklerinden dolayı Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır. 1930 Nobel Fizik Ödülü sahibi Chandrasekhara Venkata Raman'ın yeğenidir. Chandrasekhar limiti olarak bilinen astrofizik kavramını ortaya atmıştır.
Chandrasekhar, hayatının belirli aşamalarında yıldızların yapısı, beyaz cüceler, genel görelilik, kuantum mekaniği, hidrodinamik, fiziksel olaylarda denge gibi pek çok farklı alanda çalışmalar yapmıştır. Cambridge Üniversitesi'nde kendi ismi ile anılacak olan beyaz cüce yıldızların merkezindeki bozunmuş maddenin hızı ve yapısı hakkında teorik bir model geliştirmiştir. Buna göre hiçbir Beyaz Cüce, Güneş'in 1,44 katından daha büyük bir kütleye sahip olamaz; aksi takdirde kara deliğe dönüşebilir. Teorinin yaratılması için Chandrasekhar, Jan Oort'un yarattığı yıldız alanlarını inceledi ve bunlar kozmolojinin içindeki 20 farklı denklemi birleştirerek teorileştirdi. Jan Oort'un yarattığı sisteme ek olarak Chandrasekharı'ın teorisi tüm evrene uyarlanabilir durumdaydı.23
Chandrasekhar, 19 Ekim 1910 yılında Pencap'ta dünyaya geldi. 10 kardeşli bir ailenin en büyük dördüncü üyesiydi. On iki yaşına kadar evde özel eğitim gören Chandrasekhar, toprak sahibi bir aileden geliyordu. Lise eğitimini 1922-25 yılları arasında Madras'ta bir Hindu Orta Okulunda yaptı. Subrahmanyan, Madras Üniversitesi'nde eğitim gördü. Bitirme tezi, Compton Olayı üzerine idi. Doktora eğitimine Hindistan Devlet Bursu ile Cambridge Üniversitesi'nde devam etti. Akademik çalışmaları İstatistiksel mekanik üzerineydi.
Chandrastesekhar'ın astrofizik ile tanışması Royal Astronomical Society Profesörü Edward Arthur Milne ile tanışmasıyla yaşandı. İstatistiksel mekanikte incelediği fenomenlerin yıldız gözlemlerinin verileriyle denkleştiğini gören Chandrasekhar, bu alana yönelmeye karar verdi. Dejenere olmuş yıldızların veri analizleri üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı Cambridge Üniversitesi'nden madalya aldı.4
Ocak 1937'de Chandrasekhar, Chicago Üniversitesi'nde Dr. Otto Struve tarafından asistan olarak işe alındı. Sonrasında tüm akademik hayatını Chicago Üniversitesi'nde geçiren Chandrasekhar, Princeton gibi pek çok prestijli üniversitesinden gelen teklifleri reddetmiştir.
II. Dünya Savaşı sırasında dönemdeki fizikçiler gibi o da savaş alanına yönelik araştırmalar yapmış, Balistik savaş araçları hakkında laboratuvar çalışmasında bulunmuştur.5
Balistik çalışırken 1943 yılında Chandrasekhar, şok dalgaları ve yok edici etkileri üzerine iki makale yayımladı. Sonrasında buradaki tecrübesini astrofizikte kullanacaktı. Robert Oppenheimer, Chandrasekhar'ı Mannhattan Projesi'ne davet etti. Chandrasekhar bu teklifi uzmanlık alanı olmadığı gerekçesiyle reddetti. Ancak Calutron makinesinin yapılmasını desteklemiş ve projede kullanılmasını önermiştir. Chandrasekhar, Mannhattan Projesi sırasında oluşturulan parçacık hızlandırıcılarının atom çekirdeği hakkındaki fikirleri tamamıyla değiştireceğini ve Beyaz Cüce gibi çekirdeğin temel özelliklerini yitirdiği uç koşullarda da insan bilgisini arttıracağını düşünüyordu.
Chandra, Chicago Üniversitesi'nde akademisyen olarak çalıştığı 50 yılı aşkın süre boyunca (kabaca 1930-1980 yılları arası) 100 kadar akademik makalede yardımcı olarak ismi geçti. Kendi altında çalışan doktora öğrencilerinin kendisine "Chandra" demesini söylerdi. Emekli olana kadar Chandra, 50 doktora öğrencisi yetiştirdi ve tezlerinde rehber oldu.
Chandrasekhar, 1952-1971 yılları arasında The Astrophysical Journal dergisinin yayın editörlüğünü yaptı.
1990-1995 yılları arasında Chandrasekhar, Isaac Newton'ın yazdığı fizik kitaplarının günümüz matematiği ve fiziği ile anlaşılabilir bir hale getirip yayınlamak için bir proje başlattı. Projenin de ürünü olarak Isaac Newton'un Philosophiae Naturalis Principia Mathematica kitabını "Newton's Principia for the Common Reader" (Sıradan Okuyucu için Principia) adında yeniden yayımlayarak bir popüler bilim kitabı olarak düzenlemiştir.
Chandrasekhar, 21 Ağustos 1995'te Chicago Üniversitesi'nde verdiği bir ders sırasında kalp krizinden hayatını kaybetti.6
Ölümünün ardından NASA, Dünya yörüngesindeki X ışını gözlemevine profesörün anısına Chandra X-ışını Gözlemevi adını vermiştir. 1999 yılında bulunan ve boyutu olmayan ve yeni keşfedilen bir sayıya Chandrasekhar Sayısı adı verilmiştir. Astrofizikçi ve popüler bilim yazarı Carl Sagan, kitabı Karanlık Bir Dünyada Bilimin Mum Işığı'nda "Matematiğin ardındaki temel estetiği Profesör Subrahmanyan Chandrasekhar'ın kitaplarından öğrendim"demiştir.
Chandrasekhar yaptığı hemen hemen her konuşmada pek çok defa ateist olduğunu dile getirmiştir.7
Bir keresinde Hinduizm hakkında içinde bulunduğu bir tartışmada şöyle demiştir: "Düşüncelerimi dolandırmadan açıkça ve cesurca söylüyorum, ben bir ateistim."8
Profesör Chandrasekhar, 1983 yılında yıldızların evrimi ve yapısı ürettiği matematiksel yapıdan ötürü Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür.
Orijinal kaynak: subrahmanyan chandrasekhar. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Horgan, J. (1994) Profile: Subrahmanyan Chandrasekhar – Confronting the Final Limit, Scientific American 270(3), 32–33. ↩
K.C. Wali, "Chandrasekhar vs. Eddington: An Unanticipated Confrontation", Physics Today, vol. 35, no. 10, pp. 33–40 (October, 1982) ↩
S. Chandrasekhar: the man behind the legend, Kameshwar C. Wali. Imperial College Press (January 1, 1997) ISBN 978-1860940385 ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page